O Sr. Paco cun Peliqueiro |
Francisco Villarino Ojea ( Escornabois-Trasmiras 1924-2010), comenzou a tocar dende moi pequeno con gaitas de alcacén (de palla de centeo) que él mesmo facía.
A súa inspiración foi a súa nai e os gaiteiros que escoitaba pola zona, a primeira gaita mercouna a súa nai no 1940 con 16 anos a Celso de Ganade, e Paco tivo que pagala ademáis de con diñeiro traballando para ela dándole dous días á roda. Os seus irmáns tamén herdaron a súa afección pola música e formaron o grupo "Gaiteiros de Escornabois". Un fito importante que marcou o aprendizaxe do Sr. Paco foi os quince días que pasou na súa casa o gaiteiro de Córgomo, Leopoldo Quiroga que andaba fuxido despóis de Guerra Civil, ensinoulle a cambio de tabaco, cama e comida a facer palletas, a afinar a gaita, pezas do seu repertorio, e tamén aprendeu a picar, repicar e repinicar cos tres dedos da mao esquerda, definindo así unha maneira típica de tocar do Sr. Paco e dos gaiteiros da Limia
Fotos do Sr. Paco en Castro nos anos 40 |
A súa inspiración foi a súa nai e os gaiteiros que escoitaba pola zona, a primeira gaita mercouna a súa nai no 1940 con 16 anos a Celso de Ganade, e Paco tivo que pagala ademáis de con diñeiro traballando para ela dándole dous días á roda. Os seus irmáns tamén herdaron a súa afección pola música e formaron o grupo "Gaiteiros de Escornabois". Un fito importante que marcou o aprendizaxe do Sr. Paco foi os quince días que pasou na súa casa o gaiteiro de Córgomo, Leopoldo Quiroga que andaba fuxido despóis de Guerra Civil, ensinoulle a cambio de tabaco, cama e comida a facer palletas, a afinar a gaita, pezas do seu repertorio, e tamén aprendeu a picar, repicar e repinicar cos tres dedos da mao esquerda, definindo así unha maneira típica de tocar do Sr. Paco e dos gaiteiros da Limia
Tocar a gaita durante o Antroido en Castro, no inverno, co frío adormecendo os dedos e o corpo, e durante tantas horas, é unha tarefa especialmente dura, incluso para unha persoa nova, hai que ter moitos folgos e un amor á música e á gaita máis alá da común e corrente para podelo facer. O Sr. Paco levouna a cabo dun xeito admirable durante moitos anos e con gran profesionalidade.
Para moitas personas que coñecían ó Sr. Paco era o paradigma do Gaiteiro do amor á gaita, dos que "saben o que tocan". A súa música é insubstituíble, e o Antroido de Castro non é o mesmo sen a súa gaita. Pero lles consola que as súas pezas e o seu repretorio, aprendidas oralmente polos novos gaiteiros como Xoan Porto "Juancho" e Félix Castro que seguirán sempre enchendo de melodía e ledicia o Antroido conformando o seu paisaxe sonoro
Información obtida de:
Paco de Escornabois tocando na casa da familia Aguiar, unha das súas pezas preferidas "Valse de Escornabois" |
Dende entón xa non deixou de tocar, incluso nos anos que estivo emigrado na Alemaña. Foi a Castro por primeira vez no ano 1943 nas festas de Sta. Rita, o final dos anos oitenta o gaiteiro Curro Romero o descubriu, e logo sacou unha cinta co seu grupo no que tocaba o Sr. Paco, é a partires de aquí cando o Sr. Paco faise máis coñecido entre os Gaiteiros de Galiza. Anos despóis empezou a ser máis evidente a súa popularidade e a súa figura converteuse nun dos referentes para os gaiteiros de toda Galiza, perdendo así a súa invisibilidade: fixéronselle varias homenaxes, participou en festivales, dedicáronselle programas na televisión e grabou un disco: "Os nosos gaiteiros".
Paco o gaiteiro está intimamente ligado a Castro polo Antroido, "é o que fai a festa, sabe en todo o momento o que ten que tocar, é un gaiteiro profesional, se alguen quere tocar con él non hai ningún problema, como característica podemos dicir que o Sr Paco toca a destempo coma se tocase con vacilacións, busca o efecto de manteñer a tensión durante toda a interpertación", como el dicía "é fácil tocar a tempo, iso faino calquera, o difícil é toca a destempo". Toca a un tempo lento, como outros gaiteiros maiores, sen presas, disfrutando en cada nota e en cada adorno.Tocar a gaita durante o Antroido en Castro, no inverno, co frío adormecendo os dedos e o corpo, e durante tantas horas, é unha tarefa especialmente dura, incluso para unha persoa nova, hai que ter moitos folgos e un amor á música e á gaita máis alá da común e corrente para podelo facer. O Sr. Paco levouna a cabo dun xeito admirable durante moitos anos e con gran profesionalidade.
Para moitas personas que coñecían ó Sr. Paco era o paradigma do Gaiteiro do amor á gaita, dos que "saben o que tocan". A súa música é insubstituíble, e o Antroido de Castro non é o mesmo sen a súa gaita. Pero lles consola que as súas pezas e o seu repretorio, aprendidas oralmente polos novos gaiteiros como Xoan Porto "Juancho" e Félix Castro que seguirán sempre enchendo de melodía e ledicia o Antroido conformando o seu paisaxe sonoro
Homenaxe ó Sr. Paco - Antroido 2011 |
Información obtida de:
http://tv.uvigo.es/gl/objmm/4627.html
http://www.issuu.com/musicarabeosa/docs/artigo_paco_oralites_definitivo
http://www.issuu.com/musicarabeosa/docs/artigo_paco_oralites_definitivo